Bảng HiệuTrong ngành in ấn và thiết kế, có rất nhiều loại giấy được sử dụng với những đặc tính riêng biệt, phục vụ cho từng nhu cầu khác nhau. Bên cạnh giấy couche, giấy kraft, giấy mỹ thuật… thì giấy can cũng là một vật liệu quen thuộc, đặc biệt với những ai làm việc trong lĩnh vực in ấn, thiết kế kỹ thuật và mỹ thuật.
Vậy giấy can là gì, đặc điểm ra sao và được ứng dụng như thế nào trong thực tế? Bài viết dưới đây Duy An sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại giấy đặc biệt này.
Giấy can là gì?
Giấy can là tên tiếng Việt của “Papier Calque” trong tiếng Pháp. Đây là loại giấy có khả năng truyền ánh sáng với tốc độ cao. Nhờ đặc tính này, giấy can trở nên khác biệt so với nhiều loại giấy thông dụng khác trong ngành in ấn.
Loại giấy này được sản xuất thông qua quy trình xử lý bột giấy nghiêm ngặt, gọi là quy trình simili sulfide. Bột giấy được ngâm với hóa chất natri bisulfite, sau đó trải qua giai đoạn thủy phân kéo dài trong nước và được làm mịn để đạt tiêu chuẩn tạo ra giấy can.
Phân loại giấy can
- Giấy can màu: Đây là loại giấy có màu sắc tự nhiên, không tráng phủ.
- Giấy can màu: Loại giấy này được tráng phủ một lớp mực in với nhiều màu sắc đa dạng, mang đến sự đa dạng cho người dùng khi lựa chọn sử dụng.
- Giấy can theo định lượng: Loại giấy này được phân loại dựa trên độ dày, tức là số gam giấy trên một mét vuông giấy. Các định lượng chính của giấy can hiện nay bao gồm: 43g, 53g, 63g, 73g, 83g, 93g… Mỗi định lượng giấy sẽ được áp dụng cho một sản phẩm in riêng biệt.
Đặc điểm của giấy can
Để hiểu rõ hơn về loại giấy này, hãy cùng điểm qua một số đặc điểm nổi bật:
- Giấy can có nhiều định lượng khác nhau, phổ biến từ 40gsm đến 250gsm.
- Loại giấy mỏng thường được dùng để can bản vẽ hoặc phác thảo.
- Loại dày hơn có thể dùng trong in thiệp, bao bì, hoặc trang trí.
- Độ trong mờ cho phép nhìn xuyên qua giấy mà vẫn đảm bảo bề mặt bám mực tốt.
Bề mặt giấy
- Mịn, trơn láng, tạo cảm giác dễ chịu khi viết, vẽ.
- Có thể in ấn bằng nhiều công nghệ như in laser, in offset, in UV…
Tính chất cơ học
- Mỏng nhưng dai, khó rách nếu sử dụng đúng cách.
- Chịu được bút mực, chì, mực in mà không bị nhòe quá nhiều.
Tính thẩm mỹ
- Trong suốt, tạo cảm giác tinh tế, sang trọng.
- Thường được dùng trong thiệp cưới, thiệp mời sự kiện, bao bì cao cấp.
Ưu điểm của giấy can
- Dễ dàng vẽ lại bản vẽ: Với độ trong suốt cao, giấy can cho phép bạn sao chép bản vẽ một cách chính xác và thuận tiện.
- Bề mặt nhẵn, không thấm dầu: Giấy can có bề mặt nhẵn, không thấm dầu, thích hợp cho việc vẽ và in ấn.
- Kích thước và định lượng đa dạng: Giấy can có nhiều loại với độ dày và kích thước khác nhau, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng.
- Tính thẩm mỹ cao: Bề mặt trong suốt của giấy can tạo hiệu ứng thị giác độc đáo, tăng tính thẩm mỹ cho sản phẩm.
- Giá cả hợp lý: So với các loại giấy chuyên dụng khác, giấy can có giá thành khá rẻ, phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng.
Ứng dụng phổ biến của giấy can trong in ấn và thiết kế
Giấy can được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Dưới đây là những công dụng phổ biến nhất:
Can bản vẽ kỹ thuật
Trong kiến trúc, xây dựng, thiết kế cơ khí… giấy can từng là vật liệu quan trọng để sao chép bản vẽ kỹ thuật. Người dùng đặt giấy can lên bản gốc, rồi vẽ lại bằng bút chì hoặc bút mực để tạo bản sao chính xác.
Thiết kế mỹ thuật
- Dùng để phác thảo ý tưởng, can lại hình minh họa.
- Giúp nghệ sĩ thực hiện các lớp vẽ chồng lên nhau để tạo hiệu ứng.
In thiệp và ấn phẩm cao cấp
- Giấy can thường xuất hiện trong thiệp cưới, thiệp mời sự kiện, brochure…
- Khi in chữ hoặc hoa văn trên giấy can, ánh sáng xuyên qua tạo cảm giác tinh tế, sang trọng.
- Có thể kết hợp với giấy mỹ thuật để tạo thành bộ thiệp ấn tượng.
In bao bì và nhãn mác
- Một số thương hiệu cao cấp sử dụng giấy can để làm lớp bao gói bên ngoài sản phẩm.
- Giấy can có thể in logo, thông tin sản phẩm, giúp nâng cao tính thẩm mỹ và độ nhận diện thương hiệu.
Trang trí thủ công, DIY
- Dùng làm đèn handmade, trang trí scrapbook, gói quà…
- Giấy can kết hợp với ánh sáng tạo hiệu ứng mờ ảo, lung linh.
Ứng dụng trong in lụa, in decal
- Giấy can có khả năng truyền sáng tốt nên thường được dùng để in film trong in lụa.
- Giúp quá trình phơi bản lưới in chính xác và sắc nét.
Lưu ý khi sử dụng giấy can
Đối với in phun
- Nên dán decal hoặc băng dính trắng vào mép giấy can để tránh một số máy in không nhận dạng được.
- Tốt nhất nên in thử một bản trước để kiểm tra khả năng nhận dạng giấy của máy in.
- Thời gian khô khá lâu, vì vậy sau khi in, giấy cần được để khô tự nhiên.
Đối với in offset
- Để máy nhận dạng tốt hơn, bạn nên in giấy can theo thớ giấy.
- Nếu giấy bị ướt hoặc sau khi in, cần phơi khô tự nhiên trong thời gian dài.
- Bảo quản giấy can ở nơi thông thoáng.
- Khi sử dụng giấy can trong in offset, bạn nên sử dụng mực có độ pH từ 5.5 trở lên.
- Nếu sản phẩm có nhiều màu, bạn nên sử dụng máy in offset 4 màu.
Kết luận
Giấy can là loại giấy đặc biệt với đặc tính trong mờ, mỏng, dai, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực từ kỹ thuật, thiết kế mỹ thuật cho đến in ấn cao cấp và thủ công. Với ưu điểm nổi bật về thẩm mỹ và khả năng ứng dụng đa dạng, giấy can ngày càng khẳng định vị thế quan trọng trong ngành in ấn và thiết kế.
